Prenumeranten:
listy subskrybentów książek żydowskich

Przez prawie dwa stulecia, od końca XVIII do połowy XX wieku, autorzy i wydawcy książek żydowskich dołączali do nich listy subskrybentów (jid. prenumeranten), których przedpłaty służyły finansowaniu druku każdej publikacji. Listy te liczyły niekiedy dziesiątki stron i zawierały nazwiska tysięcy osób z setek miejsc; w omawianym okresie pojawiły się w ponad 2200 różnych wydań. Każda subskrypcja oznaczała konkretną osobę, mieszkającą w określonym miejscu, kupującą określoną książkę w określonym roku – a zebrane razem tworzą rozległą sieć interakcji kulturowych. Jak dotąd, jedyną kompleksową próbą usystematyzowania tych danych jest monumentalny Sefer ha-prenumerantn Berla Kagana. Większość tej pracy, opublikowanej w 1975 r., to alfabetyczna lista miejscowości w różnych wersjach pisowni, lista książek z subskrybentami z danego miejsca oraz liczba subskrybentów każdej książki z każdego miejsca. Próba zidentyfikowania przez Kagana każdego miejsca za pomocą łacińskiej pisowni została ujęta w indeksie. Od tego czasu ukazało się kilka tomów uzupełniających, w szczególności autorstwa Shlomo Katsava, jednak dane pozostają wciąż niekompletne: setki książek nie zostało jeszcze zindeksowanych, tysiące miejsc pozostaje niezidentyfikowanych, a istniejące dane są rozproszone w kilku publikacjach i platformach, w formatach, których użyteczność jest ograniczona.

Projekt Prenumeranten ma na celu przekształcenie tego zbioru danych w usystematyzowaną wielofunkcyjną bazę danych, która wykorzysta narzędzia cyfrowe do stworzenia nowej perspektywy badań. Obecnie zbliżamy się do ukończenia wstępnej bazy danych, która zawiera komplet danych z publikacji Kagana oraz indeks geograficzny z hebrajskimi nazwami miejsc wraz ze współrzędnymi. Dzięki zmapowaniu tych danych uzyskaliśmy dokładny obraz setek list subskrybentów. Następny etap to zdygitalizowanie nazwisk setek tysięcy indywidualnych subskrybentów, które będą dostępne dzięki licencji open source i będą wyszukiwane według różnych parametrów. W przyszłości baza zapewni badaczom szereg narzędzi analitycznych i prezentacyjnych, które pozwolą na wielorakie przeszukiwanie i analizowanie całej bazy danych. 

Prenumeranten jest częścią projektu Elijah-lab na Uniwersytecie w Hajfie oraz rozwijanego w Izraelu i poza nim środowiska DH-Judaica.

Bazy danych w przygotowaniu
>  Bibliografia "Testowa pierwsza"  (Exel)




_______________________
Zespół odpowiedzialny za projekt.

Elli Fischer - niezależny pisarz, tłumacz i redaktor oraz współzałożyciel HaMapah, projektu, który stosuje analizę ilościową do literatury rabinicznej i który jest partnerem w projekcie Prenumeranten. Jest redaktorem-założycielem The Lehrhaus, magazynu internetowego poświęconego współczesnej myśli żydowskiej, a jego artykuły pojawiały się w wielu żydowskich publikacjach. Absolwent Uniwersytetu Yeshiva, święcenia rabinackie otrzymał od Naczelnego Rabinatu Izraela. Pracuje nad doktoratem z historii Żydów na Uniwersytecie Tel Awiwskim. Pochodzi z Baltimore, obecnie mieszka w Modiin w Izraelu z żoną i czwórką dzieci.
fischer.tirgum[at]gmail.com

Moshe Schorr jest studentem informatyki na Technion - Izraelskim Instytucie Technologii. Odpowiada za techniczne aspekty projektu.
mosheraphael[at]gmail.com

Marcin Wodziński – profesor historii i literatury żydowskiej, kierownik Katedry Judaistyki im T. Taubego w Uniwersytecie Wrocławskim. Jego obszar zainteresowań naukowych to historia społeczna Żydów, dzieje Żydów na Śląsku oraz żydowska kultura materialna. Jest kierownikiem projektu Prenumeranten.
marcin.wodzinski[at]uwr.edu.pl