Humanistyka cyfrowa z punktu widzenia językoznawstwa: moda, metoda, teoria czy nowy paradygmat?
Przedmiotem kursu jest wprowadzenie do podstawowych zagadnień humanistyki cyfrowej. Korzystając z istniejących zasobów leksykalnych, na wstępie omawiam zakres terminu „humanistyka” i proponuję różne jego definicje. W drugiej części omawiam zasady funkcjonowania humanistyki cyfrowej, przedstawiając proces przetwarzania danych (ang. workflow) od źródła drukowanego do aplikacji online. W trzeciej części omawiam wybrane projekty z zakresu humanistyki cyfrowej, korzystając ze screenów oraz odwołując się do ich stron WWW. W czwartej części wykładu omawiam cechy definicyjne humanistyki cyfrowej, rozbite na działy poświęcone aspektom poznawczym, metodologicznym, komunikacyjno-społecznym oraz problemom HC.
----------------------
Przejdź do kursu: Humanistyka cyfrowa z punktu widzenia językoznawstwa: moda, metoda, teoria czy nowy paradygmat? (PDF)
----------------------
Przejdź do kursu: Metody text-mining w zastosowaniach do wielkich bibliografii_cz.1 (PDF)
----------------------
Przejdź do kursu: Metody text-mining w zastosowaniach do wielkich bibliografii_cz.2 (PDF)
----------------------
Przejdź do kursu: How Linguistics and Digital Humanities Support Studies of higher Education Structure (PDF)
Bliscy (nie)znajomi. Źródła informacji w badaniach regionalnych / edukacji regionalnej pogranicza
Czechy, Morawy i Śląsk są historycznymi regionami sąsiadującymi ze sobą od stuleci. W przeszłości przez długi czas (1348-1740) znajdowały się nawet w jednym organizmie państwowym. Współcześnie południowe ziemie Górnego Śląska (tzw. Śląsk Austriacki) wraz z częścią ziem historycznego Margrabstwa Morawskiego tworzą jeden z regionów administracyjnych Republiki Czeskiej - Moravskoslezský kraj. Natomiast w granicach Polski znajdują się enklawy północno-morawskie. Mimo wielowiekowego sąsiedztwa i długiej wspólnej historii regiony te pozostają dziś bliskimi (nie)znajomymi. Pogranicze terytorialne jest więc naturalnym środowiskiem, gdzie można porównywać i odkrywać to, co zamieszkujące je społeczeństwa łączy i co dzieli. Tak w rozumieniu cech i wartości, jak i odmienności i wzajemnych zapożyczeń kulturowych.
Celem kursu jest zaprezentowanie źródeł informacji, które byłyby przydatne w prowadzeniu badań nad historią i kulturą pogranicza śląsko-morawsko-czeskiego oraz w przygotowaniu materiałów edukacyjnych o tym pograniczu. Wykorzystane zostaną przede wszystkim polskie i czeskie zasoby dostępne w Internecie (bibliograficzne bazy danych, faktograficzne bazy danych, biblioteki cyfrowe, repozytoria cyfrowe). Zasoby te w miarę potrzeb zostaną uzupełnione o inne źródła informacji.
Department of General Linguistics
Palacký University Olomouc
--------------
Przejdź do kursu
(hasło: vm)
-----------------
Wielokulturowa komunikacja w przedsiębiorstwie: strategie komunikacyjne, gatunki tekstu, źródła cyfrowe, analizy.
W każdym przedsiębiorstwie – małym bądź dużym – pracownicy komunikują się między sobą (komunikacja wewnętrzna) oraz ze swoimi klientami (komunikacja zewnętrzna). Praktyczna znajomość zasad takiej komunikacji jest kluczem do efektywnej pracy w każdym przedsiębiorstwie. Poza tym w dobie komunikacji lokalnej i globalnej używa się standardowych schematów komunikacji, zwanych gatunkami albo rodzajami tekstów. Ich budowa, funkcja i zawartość (content) nie tylko usprawnia działanie firmy, ale umożliwia efektywną komunikację z klientem krajowym i zagranicznym. Posługiwanie się, czyli tworzenie optymalnych tekstów i ich rozumienie jako odbiorca jest podstawową kompetencją pracownika w przedsiębiorstwie.
Teksty mogą być tworzone i otrzymywane w języku ojczystym bądź obcym. Dlatego do zagadnienia komunikacji dołącza aspekt wielokulturowy. Znaczący wydaje się również fakt, że w regionie i pograniczu polsko-czeskim sąsiedztwo Niemiec ma duże znaczenie gospodarcze. Wiele firm niemieckich, a nawet austriackich i szwajcarskich, ma siedziby w regionie polsko-czeskim. Dobrym przykładem będzie tutaj siedziba szwajcarskiej korporacji finansowej Credit Suisse i centrali niemieckiej sieci Kaufland we Wrocławiu, które stale zatrudniają absolwentów kierunków neofilologicznych w działach human resources, public relations czy też marketingu.
Wobec powyżej naszkicowanych warunków i wyzwań w komunikacji i na rynku pracy niniejszy kurs ma na celu przedstawienie aktualnych trendów w komunikacji w przedsiębiorstwie, jej głównych cech i struktur oraz przedstawienie analiz strategii komunikacyjnych i tekstów stosowanych w komunikacji w przedsiębiorstwie. Językowym punktem ciężkości będą przykłady polskie i niemieckie. Obszar i zastosowanie humanistyki cyfrowej w kursie przejawia się na poziomie cyfrowych (sieciowych) źródeł gatunków tekstowych oraz wsparcia cyfrowego przy tworzeniu konkretnych tekstów korporacyjnych.
Kursanci będę mogli na podst. jednostki dydaktycznej poznać zasady komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej w przedsiębiorstwie. Nabędą umiejętności wyszukiwania i korzystania z narzędzi cyfrowych (dostępne przykłady w sieci, zbiory reguł tworzenia, narzędzia wspomagające jak np. słowniki) podczas tworzenia tekstów komercyjnych. Przygotowane w kursie pytania i zadania pomogą pogłębić umiejętności twórcze i analityczne.
Forma kursu ma postać filmu instruktażowego. Bazą jest prezentacja Power Point z wbudowanym komentarzem prowadzącego kurs, materiałem ilustracyjnym i analitycznym oraz zestawem zadań i pytań w celu samokształcenia.
----------------------
Przejdź do kursu: "Wielokulturowa komunikacja w przedsiębiorstwie: strategie komunikacyjne, gatunki tekstu, źródła cyfrowe, analizy".
----------------------
Digital editions with TEI
Badania humanistyczne koncentrują się na artefaktach kulturowych, takich jak teksty, obrazy czy obiekty fizyczne. Zwrot cyfrowy w humanistyce sprawia konieczne przemyślenie nowego sposobu tworzenia, wykorzystywania i ochrony tych artefaktów.
Kurs ma na celu przeszkolenie studentów w zakresie teorii i praktyki edycji i kodowania tekstu cyfrowego przy użyciu standardu TEI (Text Encoding Initiative). Zapewnia przegląd kodowania tekstu w ramach Humanistyki Cyfrowej i wyjaśnia podstawowe pojęcia TEI, które zostały stworzone specjalnie do kodowania, cyfrowej eksploatacji, wymiany i ochrony tekstów cyfrowych.
Kurs koncentruje się na takich pojęciach jak naukowa edycja cyfrowa, modelowanie tekstu, języki znaczników, metadane, web standardy.
Dostarcza wiedzy i umiejętności niezbędnych do przejścia przez cały proces edycji: analiza, modelowanie, transkrypcja, kodowanie, wizualizacja i publikacja. Na koniec student będzie w stanie modelować, tworzyć i wizualizować cyfrowy dokument tekstowy, nadający się do współpracy i ponownego wykorzystania w różnych środowiskach językowych i kulturowych.
----------------------
Przejdź do kursu: "Digital editions with TEI"
----------------------
Karkonosze – krajobraz kulturowy i jego obraz literacki w humanistyce cyfrowej
Kurs będzie dotyczył historii kultury Karkonoszy, ukazanej na tle dziejów pogranicza czesko-śląskiego. Szczególny nacisk położony zostanie na okres intensywnych przemian od wojen śląskich koło połowy XVIII wieku po czasy dynamicznego rozwoju turystyki masowej w drugiej połowie XIX wieku, ewentualnie aż po wybuch II wojny światowej.
W centrum zainteresowań kursu znajdą się różnorakie teksty literackie – relacje z podróży, przewodniki, ale także beletrystyka dotycząca Karkonoszy i podróżowania przez nie, względnie uprawiania turystyki lub sportów zimowych na ich obszarze – najczęściej dostępna w rozmaitych repozytoriach cyfrowych. Przedmiotem analiz podejmowanych w ramach poszczególnych zajęć będzie literacki obraz samych gór, przyrody nieożywionej, flory i fauny, oraz rozmaitych zjawisk kulturowych z nimi związanych – działalności gospodarczej ludności miejscowej, jej relacji z podróżnikami, uwarunkowań podróży etc. – zawarty w wybranych tekstach, a ukazany w kontekście światopoglądu i przekonań ich autorów.
W oparciu o mapy cyfrowe dokonana zostanie próba precyzyjnej rekonstrukcji realnych marszrut istotnych podróżopisarzy karkonoskich, takich jak B.L. Tralles, J.T. Volkmar, E.F. Buquoi, J.E. Troschel, F. Fuß czy J.Ch.F. GutsMuths, a także marszrut fikcyjnych opisanych w dziełach beletrystycznych, np. Th. Fontanego czy P. Kellera. Owe analizy będą miały na celu m.in. sprawdzenie wiarygodności wybranych relacji z podróży, a także odniesienie ich do popularnych w owych czasach przewodników i apodemików.
Podstawowa literatura:
do 5 pozycji
do 5 odsyłaczy do stron
----------------------
Przejdź do kursu.
----------------------
Tematem prezentacji na temat literaturoznawstwa cyfrowego są: literatura cyfrowa, cyfrowe źródła literatury, aplikacje cyfrowe do analiz tekstów i dokumentów oraz cyfrowe edycje tekstów.
----------------------
Przejdź do kursu: Digital humanities in literary studies 1. (PDF)
Przejdź do kursu: Digital humanities in literary studies 2. (PDF)
----------------------
Nowoczesne zasoby informacyjne instytucji GLAM w środowisku cyfrowym
Instytucje GLAM (galerie, biblioteki, archiwa i muzea) w ostatnim dziesięcioleciu coraz częściej prezentują swoje zasoby w przestrzeni wirtualnej. W ramach kursu przedstawiono teoretyczne aspekty ich ucyfrowienia. Zaprezentowano więc pokrótce (r)ewolucyjne przejście od zasobów w formie tradycyjnej do postaci cyfrowej. W ramach przygotowanych materiałów przedstawiono m.in. podstawowe formaty zapisu obiektów cyfrowych, a także formaty zapisu i udostępniania metadanych. Omówiono również znaczenie sposobu udostępniania danych na rozwój Sieci Semantycznej poprzez stosowanie technologii Linked Open. Kurs uzupełniono przykładami obrazującymi wykorzystanie nowoczesnych technologii w wybranych galeriach, bibliotekach, archiwach i muzeach.
--------------
Przejdź do kursu: Nowoczesne zasoby informacyjne w instytucjach GLAM (PDF)
Przejdź do kursu: Metadane i strategie wyszukiwawcze (PDF)
Przejdź do kursu: Metadata and searching strategies (PDF)
-----------------
Dr Dorota Siwecka: The role of metadata in digital information retrieval
In this lecture we will consider the role of metadata in the processes of finding information about publications on the Web. We will present both aspects of the quality of metadata entered into databases by professionals (librarians, cataloguers, indexers), as well as the quality of metadata provided by producers of digital content (publishers, authors, etc.). The relationship between metadata and the search capabilities and presentation of data in various databases (Scopus, Web of Science, Google Scholar, library catalogues) will be shown on selected examples.
Przejdź do kursu: The role of metadata in digital information retrieval (PPTX)
-----------------
Dr Dorota Siwecka: Linked Open Data as a way to Semantic Web – some European examples
LOD is one of the means by which the ideas of the semantic web and the development of artificial intelligence can be realized. The lecture will present the basic assumptions related to LOD and also the standard model of data exchange used in the web environment for its implementation - RDF (Resource Description Framework). The issue of appropriate data storage and creation of datasets in the form of open ontologies that can be used to enrich the Semantic Web will also be discussed. The issues will be supported by selected examples of European LOD resources provided by libraries, museums and public administration units.
Przejdź do kursu: Linked Open Data as a way to Semantic Web – some European examples (PDF)
Dźwięk w humanistyce cyfrowej
Dźwięk jest podstawowym nośnikiem i przekaźnikiem informacji zawartej w komunikatach językowych. Optymalizacja posługiwania się dźwiękową manifestacją języka umożliwia nie tylko precyzyjne przekazywanie treści, lecz także wspomaga nawiązywanie pozytywnych relacji interpersonalnych.
W ramach kursu przedstawione zostaną wskazówki dotyczące:
a) prawidłowej artykulacji głosek danego języka, ze szczególnym uwzględnieniem tych, których warianty niosą istotną wartość socjofonetyczną – np. spółgłoski /r/, /l/, samogłoski długie, napięte, nosowe;
b) zasady łączenia głosek i ich akcentowania, ze szczególnym uwzględnieniem leksemów wspólnego pochodzenia etymologicznego;
c) efektywnego używania cech pozajęzykowych, np. głośność, tempo mówienia, pauzy, akcenty fokusowe, przebiegi intonacyjne, niestandardowa realizacja głosek, ze szczególnym uwzględnieniem ich wykorzystania w rozmaitych gatunkach tekstu;
d) świadomego wykorzystywania cech dźwiękowych w posługiwaniu się językiem obcym, zarówno w relacji języka czeskiego i polskiego, jak i języków „trzecich” (np. niemiecki, angielski, ukraiński/rosyjski) .
Uczestnicy kursu będą wykorzystywać nagrania dydaktyczne, tworzyć próbne nagrania własne, wykorzystując istniejące programy fonodydaktyczne. Celem końcowym kursu będzie tworzenie własnych tekstów mówionych przeznaczonych do wykorzystania w przestrzeni publicznej, np. dźwiękowa forma opisów wybranych miejsc (szczególnie w czesko-polskich regionach przygranicznych), tworzenie audioteki regionalnej (archiwizowanie form dialektalnych, hybrydowych, międzykulturowych, obcojęzycznych) itp.
----------------------
Przejdź do kursu: "Po co humanistyka cyfrowa w badaniu dźwięków języka?"
(hasło: f0)
----------------------
Obraz w humanistyce cyfrowej
"Obraz w humanistyce cyfrowej" to cykl kursów obejmujących praktyczną obsługę programów graficznych oraz teoretyczne podstawy projektowania publikacji. Kursy dotyczą wykorzystania zaawansowanych programów graficznych firm Adobe i Corel. Korzystający z kursów otrzymają informacje o podstawowych i zaawansowanych procesach tworzenia i przetwarzania obrazów, o zasadach typografii tradycyjnej i cyfrowej oraz o sposobach przygotowania do publikacji realnych i sieciowych w Internecie. Podczas pracy nad zaproponowanym materiałem uczestnicy kursu zapoznają się także z informacjami na temat regionu (historia, architektura, walory przyrodnicze).
Adresatem kursów on-line z zakresu przetwarzania obrazu w humanistyce cyfrowej są osoby posiadające lub mające dostęp do licencjonowanych programów Adobe i Corel, wykonujące ćwiczenia stacjonarnie na uczelni lub uczące się z pomocą e-learningu samodzielnie.
01. W programie kursu pierwszego "Obsługa programu Adobe InDesign" pokazana jest od podstaw obsługa oprogramowania służącego do składu publikacji. Kurs utworzono na przykładzie układu graficznego dla folderu informacyjno-reklamowego. Wśród poruszonych szczegółowych zagadnień są: tematy wstępne (organizacja pracy, spady, magnetyczne linie pomocnicze), kompozycja układu druku, rysowanie wektorowe, przetwarzanie obrazów bitowych, typografia (layout, kerning, tracking, interlinia, style: akapitowe, znakowe, grep, paginacja), impozycja, tematy końcowe (eksport).
02. Kurs drugi "Obsługa programu graficznego Adobe Photoshop" prezentuje materiał do pracy w specjalistycznym programie do grafiki pikselowej. Program zapewnia precyzyjną obróbkę materiałów graficznych dzięki zastosowaniu formuły pracy na warstwach z maskami.
Wśród poruszonych szczegółowych zagadnień są: tematy początkowe (poruszanie się po oknie programu, okna dokowane, skróty klawiszowe), warstwy (kolejność, układ), maski (efekty korekcji, Fx), kanał Alfa, efekty graficzne (gradient, przeźroczystości, rozproszenie, zmiana barw, i wiele innych), efekty tekstowe (tekst na ścieżkach), efekty wektorowe w PS, tematy końcowe (format, eksport i zapis).
03. Kurs trzeci Adobe Ilustrator dotyczy podstaw obsługi programu wektorowego.
04. Kurs czwarty Corel Paint, to program, który służy do przetwarzania grafiki pikselowej z możliwością składu publikacji plakatowych.
05. Kurs piąty Adobe Animate dotyczy podstaw obsługi programu do tworzenia animacji. Obrazów w ruchu.
---------------------
Przejdź do kursów: "Obsługa programów pakietu Adobe: InDesign, Photoshop, Ilustrator, Animate. Corel: Photo-Paint"
(hasło: start)
----------------------
Zakład Bohemistyki, Instytut Filologii Słowiańskiej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Wrocławski
-----------------
Department of General Linguistics
Palacký University Olomouc
--------------
Przejdź do kursu
(hasło: kv)
-----------------
Department of General Linguistics
Palacký University Olomouc
--------------
Przejdź do kursu
(hasło: lz)
-----------------
This website was built with Mobirise